Het is dertien jaar oud en nergens meer te vinden: Het Onbeschreven Blad, een boek van de Amerikaanse psycholoog Steven Pinker. Tenminste, niet in het Nederlands. In het Engels is The Blank Slate nog altijd een bestseller. En terecht, vindt Wouter Duyck, hoogleraar psychologie aan de UGent. Dit zouden jullie echt eens moeten lezen, liet hij ons weten. Dat bleek nog niet zo simpel.
De uitgever kon het ons niet meer bezorgen. Zelfs niet digitaal. “Dus als jullie dit ooit willen heruitgeven, moeten jullie het opnieuw laten vertalen?” “Ik vrees van wel, ja.” Online tweedehands? Niet te vinden. Wat we wel vonden was een recensie door Etienne Vermeersch, dus die heeft waarschijnlijk wel een exemplaar in huis, maar niemand van de redactie durfde te bellen, dus wat doet een mens dan? Naar de plaatselijke bibliotheek. Probleem opgelost.
Als wij een gemeente waren en we mochten ons geld vrij besteden, dan wisten we het wel: een bibliotheek vol met rekken met alleen maar Het Onbeschreven Blad van Steven Pinker. Want het is inderdaad een fantastisch boek.
Het gaat over de eeuwige vraag: wat maakt ons tot de mensen die we zijn: onze genen of onze omgeving? Natuur of cultuur? in het Engels: nature or nurture? Van oudsher een verhit debat. Stel je voor dat een aanleg voor misdadig gedrag aangeboren is of dat meisjes al van in de baarmoeder meer van poppen houden dan van graafmachines? De gevolgen voor onderwijs, opvoedkunde, rechtspraak en politiek zijn werkelijk niet te overzien.
Wij hebben in de loop der jaren al veel slimme mensen over de vloer gehad en altijd weer zeggen die daarover: aangeboren en aangeleerd spelen allebei een rol, maar hoe dat precies zit dat weten we niet. Dat blijkt niet helemaal te kloppen.
Steven Pinker somt op wat de wetenschap al wel weet en geloof ons: wij zijn meer dan één keer van onze stoel gevallen.
Beluister het fragment hier:
